09 jun. 2021

VII.64, § 3 - Reclame en nevendiensten

Artikel VII.64

§ 1.Alle reclame waarin een rentevoet of cijfers betreffende de kosten van het krediet voor de consument worden vermeld, bevat op een duidelijke, beknopte, opvallende en desgevallend hoorbare wijze de volgende standaardinformatie:

1° de debetrentevoet, vast en/of veranderlijk, alsook nadere informatie over eventuele kosten die in de totale kosten van het krediet voor de consument zijn opgenomen;
2° het kredietbedrag;
3° het jaarlijkse kostenpercentage;
4° de duur van de kredietovereenkomst;
5° in geval van een krediet in de vorm van uitstel van betaling voor een bepaald goed of een bepaalde dienst, de contante prijs en het bedrag van eventuele voorschotten, en
6° in voorkomend geval, het totale door de consument te betalen bedrag en de termijnbedragen.
De Koning kan voor iedere reclame, wat ook de gebruikte drager is, de grootte van de lettertekens bepalen inzake informatie met betrekking tot de aard van de verrichting, haar duur, de vaste of veranderlijke aard van de debetrentevoet, het bedrag van de aflossingen, het jaarlijkse kostenpercentage, en, indien het om een promotiepercentage gaat, de periode gedurende de welke dit percentage wordt toegepast.
Het kredietbedrag is gebaseerd op het gemiddelde kredietbedrag dat, naargelang het soort van kredietovereenkomst waarvoor reclame wordt gemaakt, representatief is voor de aanbiedingen van de kredietgever of de kredietbemiddelaar. Indien er meerdere soorten van kredietovereenkomsten tegelijkertijd worden aangeboden dient er voor iedere soort kredietovereenkomst een afzonderlijk representatief voorbeeld te worden gegeven.
De in het eerste lid bedoelde informatie wordt verduidelijkt aan de hand van een representatief voorbeeld en dat voorbeeld wordt steeds gevolgd. De Koning stelt criteria vast voor het bepalen van dat voorbeeld.

§ 2.Elke reclame met betrekking tot consumentenkrediet vermeldt de volgende boodschap:

"Let op, geld lenen kost ook geld.".
De Koning bepaalt desgevallend, wat ook de gebruikte drager is, de grootte van de lettertekens van deze boodschap.

§ 3.Indien in verband met de kredietovereenkomst het sluiten van een contract voor een nevendienst, onder meer een verzekering, verplicht is om het krediet, in voorkomend geval op de geadverteerde voorwaarden, te verkrijgen, en de kosten van die dienst niet vooraf bepaald kunnen worden, moet de verplichting tot het sluiten van die overeenkomst ook op een duidelijke, beknopte, opvallende en hoorbare wijze, tezamen met het jaarlijkse kostenpercentage worden vermeld.

Principe

Wanneer de verlening van het krediet onderworpen is aan de voorwaarde dat de consument een nevendienst afsluit, legt de wet de kredietgever of de kredietbemiddelaar de verplichting op om dit te vermelden in de reclame wanneer daar een intrestvoet of kredietkosten worden vermeld. Betreffende dit punt zet de Belgische wet artikel 4.3 van Richtlijn 2008/48/EG om. Betreffende het begrip "nevendienst" verwijzen wij naar het commentaar bij artikel I.9, 70°. Het verplichte karakter kan voortvloeien uit het feit dat de kredietgever deze voorwaarde contractueel oplegt (bijvoorbeeld het onderschrijven van een omniumverzekering in het kader van een lening aan een voordelige rentevoet voor de aankoop van een nieuwe wagen) of dat dit verplichte karakter zich opdringt bij de toepassing van de commerciële voorwaarden (de reclame voor een voorschotkrediet impliceert bijvoorbeeld de facto dat de consument een rekening opent bij de kredietgever).

Vermeldingen die moeten worden opgenomen in de reclame

Wanneer een nevendienst wordt opgelegd door de beroepsbeoefenaar, verplicht de wet hem dit te vermelden in de reclame. Deze verplichting bestaat enkel voor de nevendiensten waarvande kosten niet vooraf kunnen bepaald worden. Indien de prijs vande nevendienst vooraf gekend is, is deze bepaling niet van toepassing. De ratio legis hiervan is dat het JKP dat verplicht moet voorkomen in de reclame in dat geval de kosten van deze dienst bevat. De wet legt de verplichting op om in de reclamede verplichting tot het sluiten van de dienst op een duidelijke, beknopte, opvallende en hoorbare wijze, tezamen met het jaarlijkse kostenpercentage te vermelden. De Franse tekst van de richtlijn, die is overgenomen door de Belgische wet, is wat dubbelzinnig. In werkelijkheid legt de wet niet de verplichting op om de voorwaarde met een bepaald JKP te vermelden. Zoals de Engelse tekst en de Nederlandse tekst van de richtlijn bepalen, moet de voorwaarde– de nevendienst - tezamen (together)methet JKP worden vermeld. Het doel is de aandacht van de consument te vestigen op het feit dat er kosten zijn die voortvloeien uit denevendienst die worden toegevoegd aan de kosten die worden opgenomen in het JKP dat in de reclame wordt vermeld.

Vermelding van de nevendienst in de reclame zonder gekwantificeerde aanduiding

Ook al heeft de bepaling alleen betrekking op reclame die de intrestvoet vermeldt of een cijfer dat de kosten van het krediet aangeeft, kan de vermelding dat de verwerving van een nevendienst vereist is om het krediet aan de uiteengezette voorwaarden te verkrijgen, een verplichting zijn die voortvloeit uit het verbod op misleidende reclame (VI.97).

Voorbeelden - advies van de administratie

Voorbeelden- adviezen van deadministratie:

De reclameboodschap: "uniek in België 2% terugbetaald op al uw aankopen – tijdelijk aanbod kredietkaart X– de kaart vanX is de enige die u2% terugbetaalt. Vraag de kaart hier aan kredietopening onder voorbehoud van aanvaarding van uwdossier en van wederzijds akkoord"is in strijd met de bepalingen van deWHPC en van deWCK. Immers, zij
- vermeldt niet dat het aanbod voorbehouden is voor nieuwe klanten,
- vermeldt niet dat de terugbetaling van2% beperkt is in de tijd,
- vermeldt niet dat de terugbetaling beperkt is tot een maximumbedrag.

De formulering laat dus essentiële informatie weg om deconsument te misleiden over de kenmerken van een dienst, dit wil zeggen onder meer de voordelen die zij biedt en de diensten die eraan gekoppeld zijn. Deze reclame is strijdig met artikel88 WMPC.

Elke vermelding zoals "vanaf" moet gepaard gaan met de vermelding van de bijzondere of limitatieve voorwaarden om dit JKP te kunnen genieten (nieuwe/tweedehands wagen, verplichting tot onderschrijving van een verzekering, al klant of niet, criteria van beroepsactiviteiten, voorwaarden van minimuminkomen, leeftijd, betalingsachterstand, uitgesloten categorieën, enz.). De voorwaarden moeten absoluut worden vermeld. Bovendien moet de werkelijkheid er100% mee overeenstemmen (indien de voorwaarden worden nageleefd => 100% van de overeenkomsten moeten worden opgesteld overeenkomstig de reclame, indien er geen voorwaarde wordt geformuleerd,100% van de overeenkomsten moeten worden opgesteld overeenkomstig de reclame.
De formules van hettype"begin pas af te lossen binnen twee maanden" zijn wettelijk op voorwaarde dat het jkp correct is en de maximale terugbetalingsduur niet wordt overschreden.
De administratie is meermaals tussengekomen om de aandacht van dekredietgevers die de "credit balloon" toepassen te vestigen op het feit dat de benadrukking van de kleine maandaflossing die betaald wordt in de loop van de overeenkomst onrechtmatig is indien deze niet correlatief gepaard gaat met de benadrukking van het zeer hoge bedrag van de laatste maandaflossing.
De reclame die het heeft over een gunstbehandeling, zonder te vermelden op welke manier en onder welke voorwaarden, is strijdig met de WCK.
De vermelding van de voorwaarden voor het verkrijgen van het voorkeurtarief door een verwijzing naar een asterisk op de rugzijde van het document waar een vermelding in kleinere lettertekens voorkomt als een voetnoot beantwoordt niet aan de wettelijke vereisten: de vermelding van de restrictieve voorwaarden waaraan het krediet onderworpen is, is niet voldoende leesbaar en duidelijk. De verwijzing moet minstens voorkomen op dezelfde pagina en in leesbare lettertekens hoewel ze mag verschillen van de lettertekens die gebruikt worden in de hoofdtekst.
De reclame die een jkp van 6,05% aankondigt zonder te verduidelijken dat dit jkp is voorbehouden aan kredieten van een bedrag van meer dan 15.000 euro die moeten worden afgelost binnen een zeer korte termijn, is strijdig met artikel5, § 3 WCK.