FSMA - FOD ECONOMIE - NATIONALE BANK
Definitie
Commentaar
Twin Peaks – de reorganisatie van de bevoegdheden
Zoals verschillende buurlanden heeft België heeft in 2010 het model "Twin Peaks" aangenomen. In dit model worden zowel de prudentiële en systemische microcontrole alsook de prudentiële macrocontrole toevertrouwd aan de Nationale Bank van België, hoewel de supervisie op de naleving van de gedragsregels die de financiële bemiddelaars dienen na te leven teneinde een loyale, evenwichtige en professionele behandeling van hun cliënten te verzekeren wordt toevertrouwd aan de Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten (FSMA) die bovendien haar traditionele taak van waakhond over de goede werking, transparantie en integriteit van de financiële markten en het aanbod van de financiële diensten en producten behoudt. Deze nieuwe organisatiestructuur voor de controle die werd ingevoerd door de wet van 2 juli 2010 betreffende het toezicht op de financiële sector en de financiële diensten heeft eveneens tot gevolg gehad dat de bevoegdheid voor de inschrijving van de kredietbemiddelaars en vergunning van de kredietgevers, die voorheen werd uitgeoefend door de FOD Economie, werd overgedragen aan de FSMA. Deze drie publieke autoriteiten treden op in het kader van de controle op de activiteit en de controle hierop voor de professionelen die de gereglementeerde kredieten uitoefenen.
Vergunning en inschrijving van de professionelen
De FSMA verleent de vergunningen aan de kredietgevers en zorgt voor de inschrijving van de kredietbemiddelaars. De FOD Economie is bevoegd voor de goedkeuring van de modelcontracten en de controle op de coherentie tussen de inhoud van de contractuele documenten met behulp van de afschrijvingstabellen (vooraf ingevuld) die gebruikt worden door de kredietgevers om hun activiteiten uit te oefenen waarvoor zij hun vergunningen hebben verkregen (art. VII.160). Deze functies worden, binnen de FOD Economie, uitgeoefend door de Algemene Directie Economische Reglementering (ADER). De controle op de verrichtingen op het terrein gaat uit van de inspectiedienst van de FOD Economie, te weten de Algemene Directie Economische Inspectie (ADEI).
Controle op de aktiviteiten
Boek XV van het WER handelt over de controle en sancties. Volgens art. XV.2. zijn de door de minister aangestelde ambtenaren bevoegd om de inbreuken op dit Wetboek op te sporen en vast te stellen. Bij Besluit van 25 april 2014 heeft de Minister de ambtenaren van de Algemene Directie Economische Inspectie van de FOD Economie, K.M.O, Middenstand en Energie, die belast zijn met de opsporing en vaststelling van de inbreuken van het Wetboek van economisch recht aangesteld. Zij beschikken, in dit opzicht, over zeer uitgebreide machten: zij kunnen vaststellingen opmaken, processen-verbaal opstellen die tot bewijs van het tegendeel als bewijs gelden, lokalen betreden (met voorafgaandelijke toelating van de onderzoeksrechter voor woonlokalen), in beslag nemen, verzegelen, overgaan tot opname van beelden geluiden enz.
De FSMA waakt er ook over dat elke kredietgever of kredietbemiddelaar handelt overeenkomstig de bepalingen van boek VII, titel 4 en de besluiten en regelgevingen die in uitvoering van deze bepalingen werden genomen (XV.18/1). Teneinde deze opdracht uit te voeren mag de FSMA vragen dat alle informatie en documenten betreffende de organisatie, werking, de situatie en de verrichtingen van de kredietgevers en kredietbemiddelaars haar zouden worden overgemaakt. Zij mag ook onderzoeken ter plaatse bij de kredietgevers, kredietbemiddelaars en centrale organismen uitvoeren en kennis en kopie nemen, zonder verplaatsing van alle informatie die wordt gehouden door de kredietgever of de kredietbemiddelaar, met het oog op nazicht van de naleving van de wettelijke en reglementaire bepalingen. Zij mag ook elk onderzoek voeren, hierbij inbegrepen in de lokalen waar de kredietbemiddelaar diens activiteiten uitoefent en p de zetels en agentschappen van de betrokken kredietgevers met het oog op de controle op de waarachtigheid van de verklaringen op eer inzake de onafhankelijkheid die de kredietmakelaars dienen te onderschrijven bij hun verzoek tot inschrijving (XV.18/2). De FSMA mag ook overgaan tot nazicht ter plaatse in de bijkantoren die die gelegen zijn in de Europese Economische Ruimte van de kredietbemiddelaars, waarvan het de lidstaat van oorsprong is.
Samenwerking tussen de autoriteiten
De wetgever verwacht een zekere samenwerking tussen de autoriteiten die belast zijn met de controle van de activiteiten. Artikel XV.32 laat aan de bevoegde ambtenaren toe om bij alle diensten van de Staat, alle informatie die nuttig wordt geacht voor de uitoefening van hun taak, te verzamelen. Zij kunnen bijstand vorderen van politieambtenaren van de lokale en federale politie, van gerechtelijke deskundigen, of van deskundigen die door de minister erkend werden in bijzondere materies. Zij kunnen zich laten vergezellen door de ambtenaren van de Administratie van de ondernemings- en inkomensfiscaliteit, van de Administratie van het kadaster, de registratie en de domeinen, van de Administratie van de bijzondere belastinginspectie en de in artikel 17 van het Sociaal Strafwetboek genoemde ambtenaren. De ambtenaren bedoeld in artikel XV.2 en de Nationale Bank van België en/of de FSMA kunnen in gemeenschappelijk overleg de praktische samenwerkingsmodaliteiten vastleggen voor de gebieden die zij bepalen en die ressorteren onder hun respectieve bevoegdheid (XV.33).
De sancties
· De verwittiging
Wanneer de bevoegde ambtenaren vaststellen date en kredietgever of een kredietbemiddelaar één of meerdere bepalingen van boek VII, titel 4, hoofdstuk 4 niet naleeft, kunnen zij een waarschuwing geven door deze in gebreke te stellen een einde te stellen aan deze handeling binnen een welbepaalde termijn. De ingebrekestelling verduidelijk dat er, bij gebreke aan een passend gevolg, een proces-verbaal zal worden opgesteld dat hetzij aan het parket zal worden overgemaakt, hetzij het voorwerp zal uitmaken van een transactie, hetzij het voorwerp van een administratieve sanctie.
· De transactie
De ambtenaren die door de Minister worden aangeduid kunnen een bedrag voorstellen waarvan de betaling ervan door de inbreukpleger, de publieke vordering doet uitdoven. De tarieven alsook de betalings- en ontvangstwijzen van deze transactie worden vastgelegd bij Koninklijk Besluit (koninklijk besluit van 10 april 2014).
· De administratieve boete en de schrapping
De ambtenaren belast met de inspectie kunnen de FSMA inlichten betreffende de ernstige tekortkomingen aan de naleving van de wettelijke bepalingen die zij hebben vastgesteld. De FSMA schrapt van ambtshalve de vergunning van de kredietgever zonder een nieuw onderzoek van het dossier ten gronde wanneer de FOD Economie haar bij gemotiveerde kennisgeving, na betrokkene te hebben gehoord, meedeelt dat een kredietgever de bepalingen van boek VII, behalve de bepalingen van titel 4, hoofdstuk 4, of van de besluiten en reglementen genomen ter uitvoering hiervan heeft geschonden of ernstig schendt (XV. 67/1, §5). Art. XV.67/2, §3 voorziet in dezelfde procedure voor wat betreft de kredietbemiddelaars.
De FSMA kan ook het initiatief nemen om van een kredietgever of een kredietbemiddelaar te eisen dat zij de bepalingen van boek VII, titel 4, hoofdstuk 4 of de besluiten en reglementen genomen ter uitvoering ervan zou naleven binnen een termijn die zij oplegt. Zij kan ook een dwangsom opleggen en haar beslissing openbaar maken op kosten van de overtreder (XV.31). Wanneer zij een inbreuk vaststelt op de bepalingen van boek VII, titel 4, hoofdstuk 4 of op de maatregelen genomen ter uitvoering daarvan, kan de FSMA een administratieve boete opleggen (XV.66). In geval van een inbreuk van de kredietgever (die blijft bestaan na een uitdrukkelijk bevel) kan zij (1) een bijzonder commissaris aanstellen met een bijzondere opdracht die zij zal verduidelijken, (2) voor de termijn die zij bepaalt, de rechtstreekse of onrechtstreekse uitoefening van de activiteit van de kredietgever geheel of gedeeltelijk schorsen dan wel verbieden, (3) de vervanging gelasten van de bestuurders of zaakvoerders van de kredietgever binnen een termijn die zij bepaalt, en één of meer voorlopige bestuurders of zaakvoerders aanstellen, ten tijdelijke titel, (5) of zelfs de vergunning herroepen. Wat betreft de kredietbemiddelaars, kan zij de uitoefening van de activiteit op tijdelijke of op definitieve wijze schorsen, door de schrapping van de inschrijving te bevelen
